Tango als een moeder

Sandra Luna-, terug in Nederland -vervat de ziel in refreinen

Tango als een moeder

Sandra Luna is na een handvol succesvolle de­buutconcerten afgelopen voorjaar terug in ons land voor optredens in onder meer Utrecht en Culemborg. Van de Ar­gentijnse zangeres die in 1966 ter wereld kwam als Sandra Montoya ver­scheen in 2003 bij een Nederlands platenlabel de eerste volwaardige cd Tango Varón.

Nee, ze komt niet uit een typi­sche tangofamilie, zegt San­dra Luna. Geen befaamde muzika­le dynastie, geen generatie op ge­neratie overgeleverde talenten, geen grootmoeder of -vader van wie de naam reeds een legendari­sche klank had in de tangocafés van het Buenos Aires van de ja­ren dertig en veertig. Niets van dat alles.

Het was gewoon een kwestie van een neef die van die leuke deun­tjes floot op familiefeestjes. Dat fascineerde de toen driejarige Sandra. En later kwam ze erach­ter dat er ook teksten bij die deuntjes hoorden. Tangoteksten van tangoliederen.

Nederland heeft altijd een zwak voor de tango gehad. Was het niet door de wereldwijd succes­volle dansschoolvariant van de Rotterdammer Arie Maasland, ali­as Malando, dan wel dankzij de Máximahype rond Carel Kraayen­hof en niet te vergeten de warme ontvangst die een musicus als As­tor Piazzolla hier altijd heeft ge­kregen. Maar de tango die Sandra Luna brengt is anders. Het is het tangolied, de tango-canción. De tango met het hart op de tong en de ziel vervat in de refreinen. „Die tango is nog overal te horen in Buenos Aires. Iedereen groeit ermee op en krijgt er wat van mee, ondanks MTV en de Ameri­kaanse pop die ook Argentinië overspoelt. De tango blijft voor Argentijnen zoiets als een moe­

Zder: niet voortdurend vlakbij je, maar je weet dat ze er altijd is." De klassieke tangozangers zijn in Argentinië nog altijd volkshel­den, meer dan volkshelden zelfs; ze hebben een bijna goddelijke status, zoals ook sporticonen als Diego Maradona en Ayrton Sen­na. Neem nu Carlos Gardel, de on­waarschijnlijk populaire zanger uit de jaren twintig van wie San­dra Luna de hartverscheurende liederen Soledad en Lejana Tierra Mia op haar plaat heeft gezet. Hij heeft een standbeeld op een kerkhof in Buenos Aires. Omdat hij in films en tijdens concerten altijd rookte, heeft dat beeld van Gardél een sigaret tussen de vin­gers gekregen. Carlos Gardel is zo populair, zo wil het verhaal, dat die sigaret nooit dooft. Er is altijd wel een bewonderaar bij het graf om hem weer aan te steken."

Zelf zingt ze al tientallen jaren professioneel. Waarom dan pas nu een serieuze plaat? Schou­derophalen. Wat ontwijkende op­merkingen over de complexe pla­tenpolitiek in haar land. Ze heeft veel voor televisie opgetreden, dat wel. En dat leverde haar ver­volgens weer veel concerten op. Maar of ze een ster is in Argenti­nië of een onbekend talent dat via Europa in haar eigen land moet doorbreken, maakt natuur­lijk niet zo veel uit. "Als de plaat goed is."

En haar album is erg mooi. Gloed­vol en barstensvol bezieling. "Ach Astor Piazzolla kreeg in Ar­gentinië ook pas erkenning toen hij in Europa een ster was." Tango is ook echte migrantenmuziek, al is het opvallend dat meer dan negentig procent van de be­roemde tangomusici een Italiaan­se achternaam draagt, Piazzolla voorop, maar ook vaak joodse na­men. „Een verschil met veel ande­re migrantenmuziek is dat het bij tango niet om heimwee of een diep verlangen naar vroeger gaat. De mensen in Buenos Aires wil­den niet terug naar Europa of naar vorige eeuwen. Ze hadden het goed in Argentinië. Ze had­den natuurlijk hun dagelijkse be­slommeringen. In de liefde, in de familie. Dat is waar het in de tan­go om gaat."

"Ik zie de tango het liefst als een fotoalbum. Het gaat niet alleen om de oudste plaatjes; er komen ook nieuwe bij. Zoals Carritos Car­toneros op mijn plaat. Dat gaat over daklozen en sloppenbewo­ners die zichzelf in leven probe­ren te houden met het verzame­len van oud papier en ander af­val. Een beeld van deze tijd en als je door een stad als Buenos Aires loopt, ontkom je daar niet aan. Maar ik zing ook een nummer dat Duelo Criollo heet. Een heel oud lied. Het gaat over twee man­nen die elkaar te lijf gaan om een vrouw. En dat gegeven is natuur­lijk van alle tijden."


Peter Bruyn, Utrechts Dagblad, 4 november 2004-NL


Sandra Luna, Rasa Utrecht, zo 7 nov; De Fransche School Culemborg, do 18 nov.